نقاشی رولعابی روی سفال و سرامیک

تکنیک های نقاشی رولعابی

در قسمت قبل مجله شهر سفال بطور مفصل راجع به نقاشی زیرلعابی صحبت کردیم، در این بخش می خواهیم به نقاشی رولعابی بپردازیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

نقاشی رولعابی را می توان به دو گونه تقسیم کرد گونه ای که طرح بر روی لعاب خام خورده و یکجا پخته می شود و گونه ای که طرح بر روی سفال لعاب خورده، زده شده و سپس یکبار دیگر در حرارت پایین تر از حرارت لعاب اصلی پخته می شود.

همچنین بخوانید: نقاشی زیرلعابی روی سفال و سرامیک

طرح و نقاشی روی لعاب خام را ماجولیکا می نامند که در حقیقت نقاشی لعاب بر روی لعاب می باشد. در این روش سفال در اول کامل لعاب زده می شود تا زمینه طرح را تشکیل بدهد.

این لعاب معمولا مات و سفید با رنگ های روشن می باشد و بر روی لعاب زمینه سپس طرح های رنگین اضافه می شود. وقتی که سفال در کوره پخته می شود، به هنگامی که لعاب به نقطه ذوب رسید، لعاب و رنگ های روی آن با یکدیگر مخلوط می شوند.

رنگ طرح های رو لعابی عموما شفاف بوده و به واسطه ترکیب با لعاب بدنه کمی محو با لبه ناصاف به نظر می رسد. بهترین لعاب برای زمینه رنگ های رو لعابی، آنهایی هستند که مات بوده و در مقابل حرارت زود ذوب و متورم نمی شوند.

اکسید قلع از بهترین مات کننده های لعاب است. از لعاب هایی که در حرارت های گوناگون ذوب می شوند می توان در روش نقاشی رولعابی استفاده نمود. ولی معمولا در این مورد از لعاب سربی حرارت پایین اسفاده می شود.

رولعابی رنگین را می توان از لعاب اصلی نیز تهیه نمود. همچنین می توان از لعاب پایه دیگر که آزمایش شده و نتیجه مطلوب داده باشد استفاده کرد.

اشکالی که در روش ماجولیکا وجود دارد آن است که زمینه لعاب خشک بوده و خاصیت جذب آب آن زیاد است، لذا بکار بردن قلم مو در آن مشکل می شود.

برای برطرف نمودن این اشکال معمولا به لعاب زمینه مقداری شکر یا ملاس چغندر اضافه می کنند تا پس از خشک شدن، سطح لعاب خورده خشک تر شده و بهتر آماده رنگ رولعاب شود. افزودن لایه نازکی از صمغ عربی را به وسیله پیستوله هم می تواند کار را انجام دهد.

روش دیگر زدن لعاب زمینه آن است که ابتدا سفال را قدری در آب خیسانده تا خاصیت جذب آب خود را از دست بدهد، سپس آن را لعاب و بر روی لعاب، طراحی رولعابی می کنیم.

به علت اشکالات زیاد این روش خیلی به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد و افزودن اکریلیک به لعاب زمینه، کار زدن رو لعابی را به مقدار زیاد آسان می کند.

لعاب زمینه ای که با این روش زده می شود برای طراحی یا نقاشی رولعابی بسیار مناسب است. رولعابی را می توان بر روی این لعاب ها با قلم مو همانند آبرنگ بکار برد.

در نقاشی رولعابی می توان به آسانی لعاب های گوناگون را بر روی یکدیگر زد. رنگ رو لعابی را می توان با قلم مو، کاردک، پیستوله، خط کشی و غیره بکار برد.

علاوه بر این روش های گوناگون طراحی را نیز می توان برای این کار بکار گرفت. لعابهای رنگین مختلف که با روش فرو بردن و یا پیستوله بر روی هم زده می شوند می توانند رنگهای مخلوط چشم گیری را تولید کنند.

زیرلعابی رنگین را می توان بر روی لعاب هم مصرف کرد. زیرلعابی های تجارتی را می توان مستقیما پس از رقیق نمودن بر روی لعاب بکار برد.

پس از پخته شدن زیرلعابها با لعاب بطور محو آمیخته شده و حالت تیزی لبه خط های خود را از دست می دهد. از روش های گوناگون تزئین رو لعابی می توان خراش دادن لعاب را به وسیله چاقو نام برد، ظروفی که اینگونه تزئین می شوند پس از پخته شدن بدنه ظرف، خود را از خطوط خراش داده شده نشان می دهند.

در این مورد باید لعابی انتخاب شود که زود ذوب نشود و بتواند طرح های خراشیده را حفظ کند. ظروفی که با روش نقاشی رولعابی تزئین می شوند باید به دقت پخته شوند تا از محو شدن  طرح ها جلوگیری شود.

از اشکالات روش رو لعابی می توان چروکیدگی، زود ذوب شدن و تاول زدن را نام برد که این اشکالات را می توان با انتخاب لعاب مناسب و دقت هنگام لعاب زنی و پخت برطرف نمود.

رنگ مینائی رولعابی

رنگ مینائی رو لعابی و نقاشی چینی بر روی سفالی که لعاب خورده و پخته شده، زده شده و مجددا در کوره پخته می شود.

این رنگ ها بطور کلی لعاب های رنگینی هستند که در حرارت پایین پخته شده و در آن حال به لعاب روی ظرف جوش می خورد.

رنگ های رو لعابی عموما بر سطح لعاب سفید و یا چینی زده می شود زیرا در این صورت رنگ روشن زمینه باعث تلوءلوء بیشتر رو لعابی شده و مانند بوم سفید نقاشی در نشان دادن رنگ ها نقش مهمی بازی می کند.

رنگ های رو لعابی در حرارت های خیلی پایین حدود ۶۰۰ تا ۶۵۰ درجه پخته می شود و این حرارت پایین است که باعث ایجاد بقاء رنگ های گوناگون می شود.

رو لعابی های مات را معمولا مینایی نامیده و وقتی که شفاف می شوند آنها را رنگ چینی می خوانند. استفاده از مواد اسیدی، صابون و شست و شوی مکرر در مدت طولانی باعث از بین رفتن تدریجی رو لعابی میگردد.

نقاشی رو لعابی روی سفال

رو لعابی را می توان بر روی سفال های حرارت بالا، حرارت پایین و حتی ظروف خام هم بکار برد. تزئینات ظروف را می توان با روش های گوناگون از قبیل دوغاب رو لعابی، نقاشی زیرلعابی و یا مجموعه ای از ترکیبات فوق انجام داد. هر لعاب حرارت پایینی را می توان به عنوان تزئین بر روی لعابی که در حرارت بالاتر پخته شده است بکار برد.

چاپ رولعابی

چاپ رولعابی معمولا به روش عکس برگردان انجام می شود. در این روش رنگ های رولعابی با استفاده از لیتوگرافی طرح بر روی کاغذی که به وسیله ژلاتین پوشانده شده چاپ می شود.

برای انتقال دادن این طرح روی ظروف ابتدا به وسیله یک لایه چسب مانند پوشانده می شود و سپس طرح چاپی را بر روی این لایه قرار داده و با دست صاف می شود تا کاملا طرح بر روی ظرف منتقل شود.

کاغذ پشتی طزح به وسیله آب شسته شده و از بین می رود، پس از آن که ظرف در کوره قرار گرفت چسب نیز از بین می رود و رو لعابی به بدنه جوش می خورد.

تفاوت نقاشی زیرلعابی و نقاشی رولعابی چیست؟

همانطور که از اسم این دو تکنیک مشخص است نقاشی زیرلعابی روشی است که در آن قبل از اینکه سفال یا سرامیک موردنظر ما لعابکاری شود طراحی و نقاشی می شود و بعد یک لایه لعاب شفاف روی محصول زده می شود.

در این تکنیک به دلیل اینکه از حرارت بالایی برای پخت لعاب استفاده می شود استفاده از طیف رنگ های مختلف محدودیت دارد.

اما در نقاشی رولعابی نقاشی روی محصولی که لعاب خورده است انجام می شود و بعد بصورت یکجا حرارت می بینند، در این مورد بطور کامل در این مقاله توضیح داده شده است.

امیدواریم از مطلب فوق با موضوع نقاشی رولعابی و تکنیک های آن لذت برده باشید و اطلاعات خوبی از آن بدست آورده باشید.